9-ամյա Ալեքսը հաշմանդամություն ձեռք է բերել ծնվելուց 6 ամիս անց։ Երեխայի մոտ ախտորրոշվել է մանկական ուղեղային կաթված։
Ալեքսը ծնվել է Գյումրիում, որտեղ էլ ապրում է ընտանիքի հետ։ «Ես ոչ մի խնդիր չեմ ունեցել, ծնունդն ընդունել են նորմալ։ 6 ամիս հետո պատահական տարանք վերականգնողական կուրսերի և երեխայի մոտ հայտնաբերեցին մանկական ուղեղային կաթված՝ ծանր վիճակ։ Ում բողոքեմ, երբ բողոքս տեղ չի հասնելու, արդյունք չի տալու, անիմաստ պիտի ընկնենք քաշքշուկների մեջ ու ոչ մի բան չի փոխվելու։ Բժիշկները պիտի լինեն ուշադիր ու հոգատար, որ մյուս ծնողներն էլ չհայտնվեն նման իրավիճակներում։ Գոնե երեխայի ծնվելուց հետո ծնողին տեղեկացնեն, թե ինչ խնդիրներր ունի երեխան։ Շատ ցավալի է, որ չեն տեղեկացնում հստակ պատճառների մասին»,-coalition-ի հետ զրույցում պատմում է Արաքսյա Մկրտչյանը։
Ալեքսն ունի հենաշարժական խնդիրներ, տեղաշարժվում է անվասայլակով։ Մայրը պատմում է՝ երեխան մանկապարտեզ չի հաճախել, որոշ ժամանակ եղել է «Էմիլի Արեգակ» կենտրոնի սան, ապա՝ ընդունվել հանրակրթական դպրոց։
«Ես եմ իմ երեխայի օգնականը։ Սիրում է դպրոցում լինել, դպրոցում իրեն տրամադրում են հատուկ մանկավարժ, հոգեբան, լոգոպեդ․․ բայց նա չունի գրավոր և բանավոր խոսք»,-ավելացնում է մայրը։
Արաքսյա Մկրտչյանը վարձով է բնակվում Գյումրու Մուշ-2 թաղամասում՝ 7 անձով։ Ամուսինն է հիմնական եկամուտն ապահովում, ունի երեք երեխա։ Ավագ երեխան Ալեքսն է, իսկ կրտսերը ընդամենը 2,5 տարեկան է։ Ընտանիքն ապրում է շենքի առաջին հարկում, որը հարմարեցված չէ անվասայլակի համար։
«Փողոցները ոչ մի ձևով հարմարեցված չեն անվասայլակի համար, բացի դրանից, անբարեկարգ փողոցներով դժվար է նրան տեղաշարժել, ստիպված սայլակով ենք տանում-բերում, միայն դպրոցի շենքի մոտ կա թեքահարթակ սայլակի համար»,-ավելացնում է Արաքսյան։
Մայրը պատմում է՝ Ալեքսը տարեկան երկու անգամ կարող է պետական պատվերի շրջանակում անվճար վերականգնողական բուժում անցնել, մինչդեռ ավելին է հարկավոր, իսկ դրա համար գումար չկա։
«Մենք Կոշում ենք անցնում վերականգնողական կուրսեր։ Այդ կուրսերից հետո երեխայի մոտ ակտիվացում է նկատվում, բայց տարեկան երկու անգամը շատ քիչ է։ Ալեքսի ամսական թոշակը ընդամենը 39 հազար դրամ է, մենք էլ ֆինանս չունենք, փորձել ենք դիմել բարերարների՝ մեզ գումարով աջակցելու և վճարովի կուրսերի մասնակցելու համար, բայց դեռ չեն օգնել»,-ասում է Ալեքսի մայրը։
Հաշմանդամություն ունեցող երեխայի ծնողը կառավարությունից երկու ակնկալիք ունի․ պետպատվերի շրջանակում վերականգնողական բուժման դասընթացների թիվը կրկնապատկել՝ դարձնելով 4 և մարզերում բուժծառայությունների որակն արդյունավետ դարձնել։
«Գոնե պետպատվերները մի քիչ ավելացնեն, տարեկան 4 անգամ լինի, այդ դեպքում երեխաների վիճակն ավելի լավ կլինի։ Ծնողները հնարավորություն չունեն երեխաներին իրենց գումարով բուժելու, այդ պատճառով երեխաները հետ են վարժվում»,-ասում է նա։
Արաքսյան պատմում է նաև, որ հաշմանդամություն ունեցող երեխան հաճախ ստիպված է լինում օգտվել մայրաքաղաքի բուժծառայություններից, քանի որ Շիրակի մարզում մանկական տարբեր սարքավորումներ առկա չեն։
«Շիրակի մարզում մանկական գաստրոսկոպիա չկա, կա մեծահասկաների համար։ Ես ստիպված պիտի գնամ Երևան՝ երեխայի հետ, որպեսզի բուժզննում անցնի։ Ճիշտ է՝ վճարովի չեն այդ ծառայությունները, բայց ստիպված ենք վճարել տրանսպորտի, հիվանդանոցում մնալու, սնվելու համար։ Այստեղ անգամ նորմալ սիստեմա չեն միացնում»,-ասում է նա։
Արաքսյան, այնուհանդերձ, կարծում է, որ կառավարությունն ուշադրություն կդարձնի այս խնդրին և մարզերի բուժհիմնարկները ևս կունենան մանկական սարքավորումներ, իսկ բուժաշխատողներն ուշադիր կլինեն հաշմանդամություն ունեցող երեխաների նկատմամբ։
Այս հոդվածը պատրաստվել է Եվրոպական միության ֆինանսական աջակցությամբ: Բովանդակության համար պատասխանատվություն է կրում Ներառական իրավական բարեփոխումների կոալիցիան, և պարտադիր չէ, որ արտահայտի Եվրոպական միության տեսակետները:
Անի Մկրտչյան